فهرست مطالب
شیشه یا آیس، نوعی مت آمفتامین است که به دلیل اثرات محرک قوی خود به شدت محبوب شده است. این ماده باعث افزایش سطح دوپامین در مغز می شود که منجر به احساس سرخوشی، انرژی و هوشیاری می شود. با این حال، این اثرات موقتی هستند و پس از، از بین رفتن، فرد دچار افسردگی، تحریک‌پذیری و خستگی شدید می شود. مصرف شیشه همچنین می تواند منجر به اعتیاد شدید و عوارض جانبی جدی و بلندمدت سلامتی گردد.
شیشه یا آیس چیست؟
شیشه یا آیس، نوعی مت آمفتامین است که به صورت بلورهای شبیه یخ تولید می شود. این ماده به شدت اعتیادآور و خطرناک است و می تواند عواقب جدی سلامتی به دنبال داشته باشد.
ساختار شیمیایی و مواد تشکیل دهنده شیشه
این مواد از آمفتامین C9H13N به دست می آیند که یک ماده محرک و اعتیادآور است. این ماده به شدت مغز و سیستم عصبی را تحریک می کند و اثر شیمیایی آن قوی تر از آمفتامین است. مت‌آمفتامین به شکل پودر سفید (شبیه کریستال‌های شیشه)، بدون بو و مزه، به راحتی در نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی حل می شود و به طور کلی از طریق کاهش پزودوافدرین با فسفر قرمز سنتز می گردد. در روش دیگری از اسید فنیل استیک و متیل آمین برای تولید قرص‌های مت‌آمفتامین استفاده می شود.
تاثیر شیشه بر بدن
مت‌آمفتامین اثرات فاجعه بار و غیر قابل برگشتی دارد. این ماده با ورود به سیستم عصبی مرکزی باعث آزاد شدن ناگهانی انتقال دهنده عصبی دوپامین در مغز می شود. در نهایت، آزاد شدن دوپامین سلول های مغز را تحریک می کند که منجر به افزایش رفتار پرخاشگرانه، سطح انرژی و خلق و خو می گردد. هنگامی که این اثرات از بین می‌رود، علائم تحریک‌پذیری، افسردگی و اختلالات حرکتی مانند پارکینسون ممکن است در افراد ظاهر شود. این ماده از همان ابتدای مصرف، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به مغز وارد می کند، از جمله: از دست دادن حافظه، پرخاشگری، رفتار غیرقابل کنترل و آسیب مغزی و عصبی.
دلیل محبوبیت شیشه یا آیس
در حالی که محبوبیت شیشه ممکن است به دلیل اثرات لذت‌بخش کوتاه‌مدت آن باشد، دلایل دیگری که ممکن است به محبوبیت شیشه بیانجامد:
- در دسترس بودن: شیشه به طور غیرقانونی در بسیاری از نقاط جهان به راحتی قابل تهیه است.
- قیمت ارزان: نسبت به سایر مواد مخدر، شیشه قیمت نسبتاً پایینی دارد.
- تصورات غلط: برخی از افراد بر این باورند که شیشه بی‌خطر یا کم‌خطر است، در حالی که اینطور نیست.
- فشار همسالان: مصرف شیشه ممکن است در بین برخی از گروه ها، مانند نوجوانان، رایج باشد و افراد را برای امتحان کردن آن تحت فشار قرار دهد.
مهم است که به یاد داشته باشید که شیشه یک ماده مخدر بسیار اعتیادآور و خطرناک است.
نشانه های اولیه مصرف شیشه
مصرف یک‌بارۀ شیشه می تواند با علائمی همراه باشد که در صورت شدت، می توانند منجر به انقباض عروق خونی و در نهایت حمله قلبی یا مغزی شوند. توجه داشته باشید که بروز این علائم و شدت آن‌ها به عوامل متعددی مانند وضعیت روحی، سن و جنسیت فرد بستگی دارد. شایع‌ترین علائم اولیه مصرف شیشه عبارتند از:
- هیجان: فرد احساس هیجان و سرخوشی غیر طبیعی می کند.
- تند صحبت کردن: فرد با سرعت غیر معمولی صحبت می کند.
- بیقراری: فرد دچار بیقراری و عدم تحرک می شود.
- افزایش فعالیت بدنی: فرد بیش از حد معمول فعالیت بدنی انجام می‌دهد.
- کاهش اشتها: فرد احساس گرسنگی نمی کند و تمایلی به غذا خوردن ندارد.
- احساس سرخوشی و توهمات ذهنی: فرد احساس سرخوشی و خوشی کاذب می کند و ممکن است دچار توهمات ذهنی شود.
- بی‌اشتهایی برای چند روز: فرد ممکن است برای چند روز به طور کامل بی‌اشتها شود.
- افزایش ضربان قلب: ضربان قلب فرد به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
- افزایش تنفس: فرد دچار تندنفسی می شود.
- افزایش دمای بدن: دمای بدن فرد بالا می‌رود.
- پرخاشگری: فرد به راحتی تحریک‌پذیر می شود و ممکن است پرخاشگر شود.
- بی‌خوابی: فرد دچار بی‌خوابی می شود.
- سرخ شدن صورت: صورت فرد سرخ می شود.
- گشادی مردمک چشم: مردمک چشم فرد گشاد می شود.
- قرمزی و درد چشم: چشم‌های فرد قرمز و دردناک می شود.
- بوی مواد شیمیایی از دهان: از دهان فرد بوی مواد شیمیایی احساس می شود.
- سرگیجه: فرد دچار سرگیجه می شود.
- لرزش و تشنج: فرد دچار لرزش و در موارد شدید، تشنج می شود.
- بدگمانی یا عدم اعتماد: فرد به اطرافیان خود بدبین می شود و به آن‌ها اعتماد نمی کند.
- خشونت: فرد ممکن است رفتارهای خشونت‌آمیز از خود نشان دهد.
این لیست جامع نیست و مصرف شیشه می تواند عوارض دیگری نیز به دنبال داشته باشد. در صورت بروز هرگونه علائم نگران‌کننده پس از مصرف شیشه، ضروری است به مراکز درمانی مراجعه شود.
نشانه های دائمی مصرف شیشه
مصرف شیشه می تواند عوارض بلندمدت دیگری هم داشته باشد و منجر به ابتلا به بیماری های خاصی شود. برخی از اثرات ماندگار مصرف شیشه محرک و انواع آن عبارتند از:
- کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری ها: مصرف شیشه باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می شود و فرد را در برابر ابتلا به بیماری های مختلف آسیب‌پذیرتر می کند.
- آسیب به اندام‌های داخلی: مصرف شیشه می تواند به اندام‌های داخلی بدن از جمله ریه ها، کبد و کلیه ها آسیب برساند.
- خشکی شدید پوست: مصرف شیشه باعث خشکی شدید پوست می شود.
- زخم‌های پوستی و آکنه: مصرف شیشه می تواند منجر به ایجاد زخم‌های پوستی و تشدید آکنه شود.
- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی: مصرف شیشه باعث کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری در بدن می شود.
- کاهش وزن شدید: مصرف شیشه می تواند باعث کاهش وزن شدید و غیرطبیعی شود.
- پوسیدگی دندان: مصرف شیشه سلامت دندان‌ها را به خطر می‌اندازد و منجر به پوسیدگی دندان‌ها می شود.
- بیقراری و آشفتگی: مصرف شیشه می تواند باعث بیقراری و آشفتگی در فرد شود.
- پیری زودرس: مصرف شیشه روند پیری را تسریع می کند و باعث می شود فرد زودتر دچار علائم پیری شود.
- افسردگی: مصرف شیشه می تواند منجر به افسردگی شود.
- توهم و هذیان: مصرف شیشه می تواند باعث توهم و هذیان شود.
- اختلالات حافظه: مصرف شیشه می تواند باعث اختلالات حافظه شود، به گونه‌ای که فرد دچار فراموشی زمان و تاریخ شود.
- عواقب اعتیاد به شیشه: مصرف شیشه می تواند منجر به اعتیاد شود که عواقب وخیم و مخرب دیگری به دنبال خواهد داشت.
تشخیص اعتیاد به شیشه: انواع تست‌ها
تست‌های تشخیص اعتیاد به شیشه را می توان در خانه یا در آزمایشگاه انجام داد. با توجه به اینکه روش‌های تقلب در تست‌های خانگی وجود دارد، بهترین راه برای اطمینان از نتایج، انجام آزمایش خون و ادرار در آزمایشگاه و زیر نظر پزشک یا پرستار است تا از هرگونه تقلبی جلوگیری شود. هر نوع تست تشخیص اعتیاد به شیشه، بازه‌ی زمانی مصرف را مشخص می کند. لازم به ذکر است که تا به امروز، آزمایش خون دقیق‌ترین روش برای تشخیص اعتیاد به شیشه است. تست‌های زیر برای تشخیص اعتیاد فرد به شیشه استفاده می شوند:
- تست مو (آزمایش فولیکول‌های مو که می تواند تا ۹۰ روز قبل هم مصرف شیشه را مشخص کند.)
- تست بزاق دهان
- آزمایش خون
- تست تزریق دارو (تزریق نالوكسون در سه مرحله و بررسی علائم در ۳۰ دقیقه پس از هر تزریق)
راه های پیشگیری از اعتیاد به شیشه
یکی از راه های کلیدی پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر، به خصوص در نوجوانان، توجه به رفتارها و محیط اطراف آنهاست. خانواده ها باید نسبت به خطراتی که فرزندانشان را در نوجوانی تهدید می کند، آگاهی بیشتری پیدا کنند. آن‌ها باید با فرزندان خود دوست باشند و به آن‌ها اجازه دهند که برای حل مشکلات همیشه به خانواده مراجعه کنند. راه های دیگر برای پیشگیری از اعتیاد به شیشه و مبارزه با وسوسه مصرف آن عبارتند از:
- شرکت در جلسات درمانی
- صحبت با دوستان و خانواده در صورت بروز مشکل
- اجتناب از دورهمی ها و مهمانی هایی که در آن‌ها چنین مواد مخدری رایج است.
- تقویت قدرت ذهنی و توانایی نه گفتن به مصرف مواد مخدر
- مشغول شدن به سرگرمی ها، پیدا کردن شغل جدید، تغییر محیط زندگی
- ورزش کردن و مشغول بودن به فعالیت هایی مانند باغبانی
- افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس
- آگاه کردن فرزندان از عواقب مصرف مواد مخدر
